- Autor: Dariusz Kosiński
- Redakcja: Monika Blige
- Wydawnictwo: Instytut im. Jerzego Grotowskiego
- Data wydania: maj 2015
- ISBN: 978-83-61835-21-9
- Format: 190×120 mm
- Liczba stron: 284
- Rodzaj oprawy: miękka
Grotowski. Profanacje
Dariusz KosińskiNadrzędnym walorem tej rozprawy jest jej ukierunkowanie interpretacyjne – odczytanie przedstawień romantycznych Jerzego Grotowskiego w Teatrze 13 Rzędów w kontekście formacji „szyderców” (tu odwołanie do książki Marty Piwińskiej) […]. Dariusz Kosiński starannie konfrontuje zrekonstruowaną materię teatralną ze świadectwami odbioru przedstawień, a także z nawarstwionymi konstruktami interpretacyjnymi, wytworzonymi przez krytyków i wcześniejszych badaczy.
Fragment recenzji wydawniczej Zbigniewa Majchrowskiego
Dariusz Kosiński podejmuje niemal archeologiczną próbę zdjęcia kolejnych warstw, tektoniki utworzonej przez nawarstwiające się opinie, aby dotrzeć do sytuacji komunikacyjnej sprzed pół wieku i zastąpić ją narracją maksymalnie oczyszczoną od uroszczeń modnych i wszystkożernych metodologii. Ten genialny w swojej prostocie zabieg można nazwać hermeneutyką wydarzenia teatralnego, metodą, która ponad doraźne opinie i niewczesne domniemywania bardziej sobie ceni twardy grunt – szczegółową dokumentację […].
Fragment recenzji wydawniczej Marka Troszyńskiego
Dariusz Kosiński (ur. 1966), profesor w Katedrze Performatyki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zajmował się historią i teorią sztuki aktorskiej XIX wieku (Sztuka aktorska Wandy Siemaszkowej, Kraków 1997; Sztuka aktorska w polskim piśmiennictwie teatralnym XIX wieku…, Kraków 2003; Dramaturgia praktyczna. Polska sztuka aktorska XIX wieku w piśmiennictwie teatralnym swej epoki, Kraków 2005). W latach 2005–2008 kierował projektem badawczym „Polskie piśmiennictwo teatralne XIX wieku”, którego efektem jest m.in. redagowana przez niego seria o tej samej nazwie (ostatnio opublikował w niej wybór pism teatralnych Józefa Kotarbińskiego). Przez kilka lat zajmował się badaniami nad swoistością polskiej tradycji teatralnej i performatywnej, opublikował: Polski teatr przemiany (Wrocław 2007) oraz autorską syntezę dziejów polskich przedstawień Teatra polskie. Historie (Warszawa 2010; Nagroda Znaku i Hestii im. księdza Józefa Tischnera 2011; Nagroda Naukowa im. Jerzego Giedroycia, 2012). Rozwija te badania w kierunku analiz współczesnych przedstawień i dramatów społecznych, m.in. związanych z katastrofą smoleńską (Teatra polskie. Rok katastrofy, Warszawa 2012). Odrębny przedmiot jego badań zajmują twórczość i idee Jerzego Grotowskiego; jest autorem popularnej biografii artysty Grotowski. Przewodnik (Wrocław 2009) oraz książki Farsy-misteria. Przedstawienia Jerzego Grotowskiego w Teatrze 13 Rzędów (1959–1960) poświęconej wczesnym spektaklom Teatru 13 Rzędów. W latach 2010–2013 był dyrektorem naukowym Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu. Należał do zespołu redakcyjnego Tekstów zebranych Jerzego Grotowskiego (Warszawa 2012). Zajmuje się także interpretacją dramatu (m.in. książka Sceny z życia dramatu, Kraków 2004). Wspólnie z Ireneuszem Guszpitem przygotowuje edycje pism teatralnych Juliusza Osterwy (Przez teatr – poza teatr, Kraków 2004; Antygona, Hamlet, Tobiasz…, Kraków 2007). Od kwietnia roku 2014 jest zastępcą dyrektora Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.
Widząc zasadniczą odmienność myślenia i praktyki Grotowskiego, proponuję jego stosunek do mitów i świętych polskich figur widzieć jako akty profanacji, w rozumieniu zaproponowanym przez Giorgia Agambena. To z kolei wiedzie do postawienia zasadniczych pytań o podstawowe, w dużej mierze wciąż – moim zdaniem – aktualne, rozpoznania dotyczące współczesnej cywilizacji i egzystencji, które rozegrał Grotowski w jednym ze swoich najbardziej znanych przedstawień – Akropolis. Przy zachowaniu i dążeniu do wypełnienia wszystkich historycznoteatralnych zobowiązań, celem tej książki okazało się ostatecznie postawienie pytań, a może nawet próba sformułowania odpowiedzi dotyczących nie wczesnych lat sześćdziesiątych. i nie zmarłego niemal piętnaście lat temu twórcy, ale tego, przed czym my sami stajemy dziś. W tym wymiarze, który jest też wymiarem najbardziej osobistym, chciałbym, by ta książka sama okazała się skuteczną profanacją – przywróceniem dokonań Jerzego Grotowskiego wspólnemu użytkowaniu.
Fragment Wejścia
Mirosław Kocur
Wczesny Grotowski
Teatralny.pl, z dnia 5 sierpnia 2015
Dziś do głosu dochodzi nowe pokolenie teatrologów. Nie widzieli żadnego przedstawienia Grotowskiego na żywo. Wypowiedzi Grotowskiego, Flaszena czy Osińskiego traktują jak teksty pośród wielu innych tekstów. Mają też do dyspozycji zróżnicowany materiał źródłowy. W Instytucie im. Jerzego Grotowskiego przechowywana jest bogata dokumentacja wszystkich przedstawień. Są tam egzemplarze reżyserskie i aktorskie, fotografie, filmy, nagrania radiowe, recenzje, zapisy rozmów ze świadkami. Kilka lat temu Sylwia Fiałkiewicz, Wanda Świątkowska i Dariusz Kosiński postanowili zrekonstruować trzy przedstawienia Grotowskiego sprzed roku 1965: Dziady, Kordiana i Akropolis. Otrzymali na swój projekt grant badawczy z Narodowego Centrum Nauki. Właśnie ukazał się tom pierwszy z trzech planowanych. Książka ma tytuł Grotowski. Profanacje, a napisał ją Kosiński, głównie w oparciu o materiały zebrane przez Fiałkiewicz.
Przeczytaj całą recenzjęMichał Mizera
O nowe życie etyczne. O postawie badawczej Jerzego Grotowskiego i Dariusza Kosińskiego
„Performer” 2015 nr 10, z dnia 16 czerwca 2015
Grotowski. Profanacje jest zarazem kolejną odsłoną niezwykłego dialogu (dialogu z elementami sporu), jaki toczą ze sobą od kilkunastu lat kolejnymi książkami Dariusz Kosiński i Grzegorz Niziołek. Pisałem o tym przy okazji recenzji książki Niziołka Polski teatr Zagłady („Teatr” nr 2/2104) i mam wyraźnie przekonanie, że najnowsza książka Kosińskiego zdaje się potwierdzać te obserwacje. Te krzyżujące się perspektywy badawcze i próby spojrzenia na polskie tradycje teatralne (zwłaszcza dwudziestowieczne) stanowią o – moim zdaniem – najpłodniejszym sporze w polskiej teatrologii, i jednym z najistotniejszych w tak zwanej polskiej humanistyce w ogóle. A że odbywa się on z dala od salonowych mód i medialnych debat, tym większa jego wartość.
Przeczytaj całą recenzjęJolanta Kowalska
Profanowanie Grotowskiego
„Teatr” 2015 nr 12
Może cię zainteresować
