Grotowski. Przewodnik
  • Autor: Dariusz Kosiński
  • Ilustracje: 378 czarno-białych
  • Data wydania: czerwiec 2009
  • ISBN: 978-83-61835-04-2
  • Format: 153×235 mm
  • Liczba stron: 396
  • Rodzaj oprawy: miękka

Grotowski. Przewodnik

Dariusz Kosiński

Grotowski. Przewodnik Dariusza Kosińskiego to swoista monografia życia i twórczości Jerzego Grotowskiego, która całościowo ukazuje drogę twórczą artysty – od pierwszych prób reżyserskich w Krakowie, przez tzw. okres przedstawień w Opolu i Wrocławiu, doświadczenie prateatru i Teatru Źródeł, a także prace prowadzoną wokół Dramatu Obiektywnego, aż po poszukiwania w obrębie „sztuki jako wehikułu” w Workcenter of Jerzy Grotowskie and Thomas Richards w Pontederze, we Włoszech. Publikacja stanowi zbiór informacji, wskazówek niczym przewodnik turystyczny czy muzealny, który pomaga nadać kierunek interpretacji twórczości, poprzez ujawnienie źródeł inspiracji. Rdzeniem przewodnika jest jednak opowieść o życiu twórczym Grotowskiego, kolejne rozdziały, uzupełniają główny nurt o znaczące wydarzenia, informacje o osobach, zjawiskach, które mogły wpłynąć i wpłynęły na dalsze działanie twórcy.

 

Książka ukazała się 2009 roku, Roku Grotowskiego, czyli w dziesiątą rocznicę śmierci artysty, a także w pięćdziesiątą rocznicę utworzenia przez Jerzego Grotowskiego i Ludwika Flaszena Teatru Laboratorium.

Dariusz Kosiński (ur. 1966)  profesor nadzwyczajny w Katedrze Dramatu Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Zajmował się historią i teorią sztuki aktorskiej XIX wieku, której poświęcone są jego pierwsze publikacje książkowe (Sztuka aktorska Wandy Siemaszkowej, Kraków 1997; Sztuka aktorska w polskim piśmiennictwie teatralnym XIX wieku…, Kraków 2003; Dramaturgia praktyczna. Polska sztuka aktorska XIX wieku w piśmiennictwie teatralnym swej epoki, Kraków 2005). W latach 2005-2008 kierował projektem badawczym „Polskie piśmiennictwo teatralne XIX wieku”, którego efektem jest między innymi redagowana przez niego seria o tej samej nazwie (ukazał się tom 1: W stronę praktyki – podręczniki sztuki aktorskiej, Kraków 2008; w przygotowani kolejny: Hilary Meciszewski, Uwagi o teatrze krakowskim). Od kilku lat koncentruje się na badaniach nad swoistością polskiej tradycji teatralnej i performatywnej, czego efektem jest książka Polski teatr przemiany (Wrocław 2007). Obecnie przygotowuje do druku własną syntezę dziejów polskich sztuk przedstawieniowych – Teatra polskie – historie. Zajmuje się także interpretacją dramatu (m.in. książka Sceny z życia dramatu, Kraków 2004). Wspólnie z Ireneuszem Guszpitem przygotowuje edycje pism teatralnych Juliusza Osterwy (Przez teatr – poza teatr, Kraków 2004; Antygona, Hamlet, Tobiasz…, Kraków 2007). Jest autorem i współautorem kilku publikacji popularyzatorskich (Słownik postaci dramatycznych, Kraków 1999; Słownik wiedzy o teatrze, Bielsko-Biała 2005; Słownik teatru, Kraków 2006), a także członkiem zespołu opracowującego standardy edukacji teatralnej i filmowej. Współpracuje jako krytyk i eseista z miesięcznikiem teatralnym „Dialog”.

Grotowski nie był i nie jest jeden. Nie darmo tak często pojawiają się w odniesieniu do niego takie określenia, jak: kameleon, trickster, gracz, strateg. Wielokrotnie zmieniał wizerunki, postawy, opinie, miejsca a także – co może najtrudniejsze i najbardziej bolesne – towarzyszy.

W książce noszącej dwuznaczny podtytuł Przewodnik proponuję przyjrzeć się temu, co na poszczególnych etapach robił i co osiągnął Jerzy Grotowski bez linearnego podporządkowania, jako zbiorowi różnorodnych wartości, z których każda stanowić może cenną inspirację. Nie organizuję zbiorowej wycieczki po ustalonych z góry trasach, zakazując wejścia do nieoświetlonych korytarzy, ale staram się odegrać rolę życzliwego Skarbnika, który zaciekawionych poszukiwaczy wiedzie do rozmaitych złóż w nadziei, że zrobią z nich dobry użytek. (od Autora)

Łukasz Drewniak
„Pascal” po Grotowskim
„Kultura”, dodatek do „Dziennik. Polska, Europa, Świat” 2009 nr 213, z 11 września

Grotowski. Przewodnik to próba powrotu do idei, której nie zdążył przed śmiercią zrealizować dla serii „A to Polska właśnie!” Tadeusz Burzyński, krytyk, jeden ze świadków eksperymentów Grotowskiego w Opolu i we Wrocławiu. Kosiński próbuje powtórzyć przy opracowywaniu materiału zabieg znany z serii turystycznej Pascala. Zachowuje się, jakby chciał z nami, czytelnikami, jeszcze raz zwiedzić świat Grotowskiego. W czasie i przestrzeni. Obejrzeć go na fotografiach, podpowiedzieć tropy dalszych wędrówek. Układa życie Grotowskiego jak drogę pełną stacji. I cierpliwie tłumaczy, że śpiący snem wiecznym moloch to nie tyle egzotyczna terra incognita, ile obiekt tylko powierzchownie poznany.

Przeczytaj całą recenzję

Mirosław Kocur
Grotowski całkowity
„Teatr” 2010 nr 4, s. 79–80

Dariusz Kosiński napisał kolejną znakomitą książkę. A właściwie nie tylko napisał, lecz również skomponował. Dzieło Grotowski. Przewodnik to świadectwo nowoczesnego pojmowania sztuki edytorskiej. Składa się z serii różnorodnych narracji, konstruowanych za pomocą odmiennych technik i strategii. Bogata ikonografia pełni często rolę równorzędną do słowa. Tekst główny drukowany jest trzema kolorami czcionki – czarną, czerwoną i białą – na stronach białych, szarych i czerwonych. Szare strony zawierają refleksje osobiste Kosińskiego. We wstępie autor przybliża genezę książki, składając jednocześnie piękny hołd nieodżałowanemu Tadeuszowi Burzyńskiemu.

Przeczytaj całą recenzję

Hanna Baltyn
Łatwo o trudnym
„Nowe Książki” 2009 nr 12

Przeczytaj całą recenzję

Krzysztof Kucharski
„Przewodnik” Grotowski
„Polska Gazeta Wrocławska”, 2009, z 2 marca

Przeczytaj całą recenzję

Mariusz Urbanek
Przewodnik po człowieku
„Gazeta Wyborcza. Wrocław”, 2009 nr 32, z 8 lutego

Przeczytaj całą recenzję

Ewa Guderian-Czaplińska
Grotowski dwukrotnie
„Didaskalia” 2010 nr 99, s. 127–130

Może cię zainteresować

Dariusz Kosiński, Grotowski. Profanacje
Dariusz Kosiński Grotowski. Profanacje
Grzegorz Ziółkowski Guślarz i eremita
Jerzy Grotowski, Teksty zebrane
Jerzy Grotowski Teksty zebrane