- Autor: Jacques Lecoq
- Przekład: Magdalena Hasiuk-Świerzbińska
- Konsultacja: Katarzyna Regulska
- Data wydania: maj 2011
- ISBN: 978-83-61835-64-6
- Format: 143×205 mm
- Liczba stron: 192
- Rodzaj oprawy: miękka
Ciało poetyckie. Nauczanie twórczości teatralnej
Jacques LecoqJacques Lecoq to mistrz w dziedzinie nauczania teatru, pedagog skoncentrowany na świecie i jego ruchu. Jest twórcą szkoły, która w 1997 roku świętowała swoje czterdzieste urodziny. Lista wychowanków Lecoqa jest imponująca. Są wśród nich najwybitniejsi reżyserzy teatralni, dramatopisarze, architekci, całe zespoły, twórcy z wielu krajów i wielu kontynentów, m.in. Ariane Mnouchkine, Yasmina Reza, Geoffrey Rush czy Christoph Marthaler. Zadziwia różnorodność stosowanych przez nich form i poetyk czerpiących z jednego źródła. Warto podkreślić, że do pracy Lecoqa odnoszą się zarówno aktorzy, autorzy, reżyserzy, scenografowie, architekci, jak i nauczyciele, psychologowie, pisarze, a nawet duchowni. Jego metoda nie ma nic wspólnego z nauczaniem jakiegoś konkretnego stylu czy sposobu gry, tworzenia, to odkrywanie w codziennym doświadczeniu praw ruchu, przestrzeni i formy. To poszukiwanie zasad i granic wszelkiej twórczości.
Lecoq krok po kroku wprowadza czytelnika w swoje nauczanie, szczodrze dzieli się ogromnym doświadczeniem, czyni to w sposób uporządkowany i z humorem, posługuje się przy tym obrazowym, precyzyjnym słownikiem. Quasi-naukowy ogląd życia i jego ruchów łączy się z poezją stosowaną w formułowaniu praw, dzięki którym przekaz staje się jeszcze bardziej zrozumiały.
„Książka staje się jakby przewodnikiem po metodzie, przewodnikiem po dwuletniej podróży, podręcznikiem twórczości, przypomina trochę dobrą książkę kucharską – jest i instruktażowa i inspiruje”. Stanowi żyzny grunt dla rodzącego się teatru.
Jacques Lecoq urodził się w Paryżu 15 grudnia 1921 roku. Początkowo pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego oraz trener. W 1945 roku wraz z Gabrielem Cousinem założył grupę teatralną, a następnie trafił do zespołu Jeana Dastégo „Aktorzy z Grenoble”. W 1948 wyjechał do Włoch, gdzie współpracował z rzeźbiarzem Amletem Sartorim oraz z Dariem Fo, Frankiem Parentim i Anną Magnani. Na prośbę Giorgia Strehlera i Paola Grassiego współtworzył szkołę mediolańskiego Piccolo Teatro. Po powrocie do Paryża, w 1956 roku, otworzył Szkołę Mimu i Teatru (aktualna nazwa: Ècole internationale de théâtre Jacques Lecoq). Równolegle powołał własny zespół, pracował w Teatrze Narodowym Popularnym oraz w telewizji. Z czasem całkowicie poświęcił się nauczaniu. W latach 1968–1988 Jacques Lecoq wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Paryżu. W 1977 stworzył w Szkole wydział scenograficzny (LEM). Był członkiem Unii Teatrów Europy. Na całym świecie prowadził staże i wykłady, prezentował także autorski spektakl Wszystko się porusza. Współpraca z Jeanem-Gabrielem Carassem, Jeanem-Claude’em Lalliasem i Jean-Noëlem Royem zaowocowała publikacją książki Ciało poetyckieoraz realizacją filmów Les deux voyages de Jacques Lecoq stanowiących zapis ponad czterdziestoletniej praktyki nauczania teatru. Niemal do ostatnich dni Jacques Lecoq prowadził zajęcia w swojej Szkole. Zmarł w Paryżu 19 stycznia 1999 roku. Szkoła funkcjonuje nadal.
Jacques Lecoq zajmuje miejsce paradoksalne. Do jego pracy odwołują się aktorzy, autorzy, reżyserzy, scenografowie, ale także architekci, wychowawcy, psychologowie, pisarze, a nawet duchowni – ci, którzy bezpośrednio uczyli się w Szkole lub byli uczniami jego uczniów. Jeszcze inni inspirują się jego pracą, nie znając nawet jej źródła. Sławny na całym świecie, jest stosunkowo mało znany we własnym kraju. Kto zna jego pedagogikę? Korzenie jego nauczania, jego ewolucję, zasady, wątpliwości i poszukiwania? […]
Podczas licznych rozmów książka krystalizowała się wokół zasad strukturyzujących nauczanie teatru, wywiedzionych z doświadczeń. Jacques Lecoq, stosując swój słownik zarazem obrazowy i precyzyjny, prowadzi nas krok po kroku do granic własnych poszukiwań – do wspólnych źródeł wszelkiej kreacji. Cierpliwie i wspaniałomyślnie objaśnia zakręty drogi, przeszkody, odchylenia, ślepe uliczki. Śledzi z ukrycia zafascynowany pewnymi zagadkami związku człowieka z kosmosem, z których rodzi się gra teatralna. […] Podjęta podróż nie bez humoru i delikatności prowadzi ku najwyższym szczytom teatru i ku ciągle oddalanym horyzontom, ku mądrości C i a ł a p o e t y c k i e g o.
Fragment tekstu Jeana-Gabriela Carassa i Jeana-Claude’a Lalliasa Punkt stały w ruchu
Witold Mrozek
„Ciało poetyckie” Jacques’a Lecoqa
„Dwutygodnik” 2011 nr 62
Z rozważań Lecoqa i opisu jego doświadczeń wyłania się też ogólny model myślenia o ciele, pewna wizja cielesności – „semiotycznej”, podporządkowanej znaczeniom, nie „fenomenalnej” czy „niewiarygodnej”, kładącej nacisk na samo przeżycie obcowania z ciałem, czy podziwianie jego technicznej wirtuozerii. Stałych, pierwotnych punktów odniesienia Lecoq szuka nie w samym ciele – jego materialności czy innych jakościach. Prymarny względem cielesności jest tutaj ruch; Lecoq zaleca, by analizować „ruchy natury”, motoryczne schematy zachowań ludzi, roślin i zwierząt – trudno zaś znaleźć u niego jakieś przekonanie o naturalnym, pierwotnym „ciele”, którego prawdę miałby odkrywać adept.
Przeczytaj całą recenzjęMateusz Witkowski
Poetyckie przygody ciała
e-splot.pl, z dnia 31 października 2011
Podróż, w jaką zabiera (a raczej zabierał, gdyż zmarł w 1999 roku) swoich podopiecznych francuski reżyser, to systematyczne zgłębianie meandrów sztuki teatralnej. Cała edukacja przebiega wedle ściśle wyznaczonych punktów – dwuletni tryb nauki rozpoczyna się od rozwoju umiejętności gry w ciszy i improwizacji, a kończy się na określonych formach scenicznych, między innymi komedii dell’arte.
Przeczytaj całą recenzjęPaweł Stangret
Noty o książkach
„Teatr” 2011 nr 9, s. 86
Anna Wakulik
Lektura kwartalna
„Filmpro” 2011 nr 3 (wrzesień – listopad), s. 8
Lech Śliwonik
Kształcenie dla teatru
„Scena” 2011 nr 2, s. 9
Może cię zainteresować
